“Steviger met mijn voeten op de grond”

Noémi Beyer en Noraly Beyer-Oostvriesland zijn nieuwe gezichten bij Ancestors unKnown. Sinds 2023 begeleid cultureel docent Noémi leerlingen op verschillende scholen. Oud-nieuwslezers Noraly, geboren op de Antillen en met Surinaamse roots, vertelt in een van die lessen haar persoonlijke verhaal. In een dubbelinterview met Shirley Brandeis vertellen ze hierover het belang van het kennen van je familiegeschiedenis en hoe fijn het is dat ze bij Ancestors unKnown leerlingen enthousiast kunnen maken.

Noémi: “Ancestors unKnown kwam op sociale media voorbij in een tijd waarin ik enorme interesse in mijn familiegeschiedenis had gekregen. Ik werk al langer in het onderwijs en voelde: deze lessen wil ik ook geven.”
Noraly: “En toen nam je mij voor een les mee als gastspreker.”
Noémi: “Jouw zoektocht naar je familiegeschiedenis is een mooi verhaal voor de kinderen.”
Noraly: “Ik vertel leerlingen hoe ik op zoek ben gegaan naar mijn familienaam Oostvriesland, waarover in 2017 een documentaire is gemaakt. Wat ik toen allemaal ontdekte was zo bijzonder. Vanwege mijn niet-kroezende haar vermoedde ik al dat er wit bloed in onze Surinaamse familie zit. Mijn moeder heb ik wel vragen gesteld als kind, maar ik kreeg geen antwoord. In de documentaire kon ik mijn vragen opnieuw stellen en dit samen met anderen uitzoeken.”
Noémi: “Het is belangrijk te weten waar je vandaan komt.Wij ontdekten op latere leeftijd nog veel meer over onze achtergrond. De kinderen die de lessen van Ancestors unKnown krijgen, kunnen die zoektocht nu al beginnen.”
Noraly: “En dat slaat aan. Je ziet het in de klas voor je neus gebeuren. Kinderen die opveren tijdens de les, ogen die groter worden. Kinderen die naar je toekomen met familieverhalen, met foto’s. Maar ook kinderen die het een moeilijk onderwerp vinden.”
Noémi: “Niet elk kind kan thuis met deze vragen aankomen. Soms zijn er geen antwoorden te geven, soms zijn ouders te druk met overleven en hebben ze andere dingen aan hun hoofd. Het fijne is dat wij ze als gastdocenten de tools kunnen geven om die familiegeschiedenis hoe dan ook te achterhalen.”
Noraly: “Een leerling kreeg hulp van zijn buurman bijvoorbeeld. Het mooie is dat elk kind familieverhalen heeft en door die in de klas met elkaar te delen, ontstaat er iets. Dan is dat jongetje uit je klas opeens iemand met wortels in een bepaald land. Zie je soms overeenkomsten tussen jou en dat meisje uit je klas. Voel je dat een ander wel anders dan jij kan zijn, maar niet minder is. Ze leren dat we allemaal ergens vandaan komen. Ze praten door deze lessen eens over wat anders dan TikTok.”
Noémi: “Het is ook goed voor de band met je familieleden nu, ongeacht of het bloedfamilie is. Mijn moeder en ik hadden altijd al een goede band. De documentaire, waarin ik spontaan werd gefilmd, heeft die band toch weer verdiept. We ontdekten echtsamen een deel van onze geschiedenis. We bezochten het Amsterdamse pand waar plantage-eigenaar Egbert van Emden, die als slavenhouder mogelijk een voorvader van ons is, heeft gewoond. We bekeken samen in de bibliotheek van het Rijksmuseum foto’s van de plantage waar onze tot slaafgemaakte familieleden hebben gewoond.Het was mooi dit samen te ervaren.”
Noraly: “Niet meer dan logisch dat Noémi deze lessen nu geeft.”
Noémi: “En dat ik jou daarin meeneem voor een gastles. Je hebt zo’n mooi, persoonlijk verhaal dat raakt. Dat de leerlingen nog meer enthousiast maakt over het achterhalen van wat er in je familie is gebeurd voordat jij er zelf was. Gelukkig worden deze lessen van Ancestors unKnown op veel scholen al structureel in het programma opgenomen.”
Noraly: “Sinds ik meer weet, sinds de zoektocht in 2017 voor die documentaire, ben ik rustiger en sta ik steviger met mijn voeten op de grond, omdat mijn identiteit meer vorm heeft gekregen. We zoeken allemaal naar wie je bent, waarom je hier bent en wat je hier moet doen. Dan is het fijn een houvast te hebben, door te weten waar je vandaan komt. Ik hoop dat de kinderen in jouw klassen dat eerder kunnen ervaren dan ik.”

De documentaire waar Noraly en Noémi over vertellen in dit gesprek is ‘Amsterdam, sporen van suiker’. Je kunt deze online bekijken op https://npo.nl/start/video/amsterdam-sporen-van-suiker.